Artikel door Irma Metzger
Wat anderhalf jaar geleden begon als een voorzichtige toenadering tussen KNGF Geleidehonden en Geleidehondenschool Ans L’abee, is inmiddels stevig beklonken met een samenwerkingsovereenkomst. Met z’n allen voor hetzelfde doel.
“Wij zijn vaklui, zij zijn vaklui. Die moet je niet scheiden. Die moet je bij elkaar gooien.”
Ze zijn terug van weggeweest, maar dan anders. Ans L’abee en Evaline Koning, die samen Geleidehondenschool Ans L’abee vormen, werkten van 1991 tot 1995 voor KNGF geleidehonden. Ans als hoofd opleiding en Evaline als instructeur geleidehonden.
Een verschil van inzicht met de toenmalige directeur maakte een einde aan de samenwerking. Nu zijn ze weer terug, maar let wel, ze zijn niet in dienst, er heeft geen overname plaatsgevonden. Het is zelfs geen fusie. Geleidehondenschool Ans L’abee is en blijft zelfstandig. Wat veranderd is, is dat de samenwerking die al een tijdje tussen de beide scholen bestond, is geformaliseerd met een contract. Ouwe koeien uit de sloot halen wil ze niet. Wat Ans wel kwijt wil over het verleden, is dat ze altijd voeling met KNGF Geleidehonden gehouden heeft.
“Toen ik voor het eerst de school weer zag, zoals die nu is, vond ik dat zo geweldig. Ik was er gewoon ontroerd van. Het gebouw is anders, maar de organisatie ook. KNGF Geleidehonden is erg open geworden. Met de mensen die er nu zitten, kan ik alles aan!
De grote en de kleine
Dat was dat. Genoeg over het verleden. Nu over de toekomst en de samenwerking. Met z’n tweeën leiden ze ongeveer 12 geleidehonden per jaar op. De honden verblijven, als ze niet aan het trainen zijn, in een grote speelruimte die grenst aan de tuin van het huis. S’ Avonds komt de hele bups binnen. De nacht brengen ze door in speciale hondenslaapkamers in het woonhuis. Een voordeel van deze kleinschaligheid is dat de honden in een thuissituatie blijven, ook als ze in opleiding zijn.
Ans L’abee:” Die kleinschaligheid is leuk, maar het maakt ook kwetsbaar. Als één van ons tegen een boom rijdt, of zelfs maar langer ziek is dan drie weken, is dat een ramp. KNGF is een grote, sterke organisatie die over 100 jaar nog bestaat en wij zijn piepklein. Door deze samenwerking bied ik onze cliënten veiligheid en continuïteit. Zou er wat gebeuren, dan kunnen wij terugvallen op KNGF Geleidehonden en komen onze cliënten in ieder geval niet zonder geleidehond of ondersteuning te zitten. Niet dat dat tot nu toe gebeurd is, maar het kán. Je weet nooit.”
Niet niks
Voor geleidehondenschool Ans L’abee houdt de samenwerking onder meer in dat zij gebruik kunnen maken van de honden uit het fokprogramma van KNGF Geleidehonden. Deze honden leiden zij op voor de cliënten van beide scholen. Dat zij zich niet langer hoeven te bekommeren over de aanwas van goede aspirant-geleidehonden betekent een tijdwinst die zij kunnen inzetten voor datgene waar ze steengoed in zijn; het opleiden van geleidehonden en hun gebruikers.
Ans: “Het is een luxepositie. Moet je kijken wat een fokprogramma KNGF Geleidehonden heeft! Ik weet heel goed hoe de hondenwereld in elkaar zit. Dus ik weet hoe moeilijk het is aan de juiste honden te komen. Dat ik van die poot gebruik mag maken vind ik geweldig. Want KNGF Geleidehonden heeft me een goeie honden. Dat is niet niks!”
‘Dát is samenwerken’
De honden die Ans en Evaline gaan opleiden zijn goedgekeurde aspiranten. Honden die de periode in het puppypleeggezin goed hebben doorlopen en de medische keuring in Utrecht achter de rug hebben. Het puppypleeggezinnentraject wordt ze daarmee uit handen genomen.
“We hebben niet meer de zorg hoe we aan voldoende pleeggezinnen komen om de boel draaiende te houden. We blijven nog een klein aantal pups zelf doen. We hebben heel trouwe pleeggezinnen waar we het contact niet graag mee verliezen. Wat leuk is, is dat wij hen nu meer keuze kunnen bieden. Wij hebben een pleeggezin dat heel graag herdertjes doet. Wij hadden op dat moment geen herderpupje. We hebben bij dat gezin nu een herderpup van KNGF Geleidehonden geplaatst. Dát is toch samenwerken?
Omgekeerd wordt ook dankbaar gebruik gemaakt van de faciliteiten die geleidehondenschool Ans L’abee te bieden heeft. Neem Ushi, een kruising Duitse herder/labrador die het in de kennel van KNGF Geleidehonden maar matig naar de zin had. Net als veel herderachtigen gedijt Ushi beter in een huiselijke omgeving. Dus Ushi gaat naar Ans, waar hij verder opgeleid wordt om daarna aan een cliënt van KNGF Geleidehonden afgeleverd te worden, door Ans. “Ushi was hier bij ons in huis de gelukkigste hond van de wereld. Is dat samenwerken of niet?”
Zware kar
De uitwisseling stopt hier niet. Het delen van kennis is een belangrijk aspect. Ans en Evaline hebben in 25 jaar een enorme knowhowopgebouwd en ook KNGF Geleidehonden beschikt over de nodige kennis en ervaring.
Ans: Die kennis moet je niet uit elkaar houden, die moet je juist bij elkaar gooien. Ik vind het heerlijk om vakmensen om me heen te hebben om dingen mee te bespreken en samen moeilijkheden mee op te lossen. Ik vind van mezelf dat ik best wel gespecialiseerd ben in geleidehonden voor doofblinden, maar dat blijft heel erg moeilijk. Of neem geleidehonden voor rolstoelgebruikers. Wat voor moeilijkheden komen we tegen? Wanneer is het wel verantwoord en wanneer niet? Welk type hond gebruik je daarvoor? Als eenling is dat een heel zware kar om te trekken. Samen met KNGF Geleidehonden gaan we die projecten uitdiepen en onderzoeken of en hoe we voor deze groep meer kunnen betekenen.”
Delen en doorgeven
Dát, weet Peter van der Heijden, hoofd opleidingen van KNGF Geleidehonden, is de grote kracht van de samenwerking. Dat Ans en Evaline zich niet meer bezig hoeven te houden met het verkrijgen van goede aspiranten en het puppypleeggezinnentraject zal een kleine netto winst in het aantal geleidehonden opleveren. Voor het wegwerken van de wachtlijst is dat een goede zaak, maar eerste prioriteit was het niet. Doorgeven en delen van kennis is dat wel.
“Zo is de samenwerking anderhalf jaar geleden begonnen”, vertelt Peter. Wij wilden graag een onafhankelijke beoordeling van onze instructeurs in opleiding. We hebben Ans gevraagd dat voor ons te doen. Voor KNGF Geleidehonden is het een boost om met één van de meest gerespecteerde personen in geleidehondenland te mogen samenwerken. Wij kunnen gezamenlijk onze dienstverlening aan geleidehondgebruikers en aspiranten vergroten.”
Vrijheid van keuze
Dat KNGF Geleidehonden uit zou zijn op een monopoliepositie doet Peter af als grote onzin.
“Het is geen overname, het is een samenwerking. De cliënten van Ans blijven haar cliënten. Niemand wordt iets opgedrongen. Integendeel. Cliënten hebben nog steeds de keuze, een hond van Ans of een hond van ons. Waar ze van verzekerd zijn, is dat die honden voortkomen uit een top-fokprogramma. Iemand die graag een thuisinstructie wil, gaat naar Ans en mensen die meer baat hebben bij een schoolinstructie, komen naar ons.
Het grootste voordeel voor geleidehondgebruikers zie ik in de uitwisseling van onze wachtlijsten. Wij hadden laatst een hond opgeleid waar we op dat moment niet de perfecte kandidaat voor hadden en Ans wel. Zij levert die hond af aan haar cliënt. Wij blij, Ans blij en het belangrijkste nog, de cliënt blij. Dat is een win-win situatie, lijkt me.”
Allen voor één en één voor allen
Ans heeft ook nog een mooi staaltje van samenwerking. Zij had een jonge, onzekere cliënt. Hoe ze het zou aanpakken om hem over die onzekerheid heen te helpen, wist ze nog niet precies. Na overleg met Evaline, was ze eruit. Deze persoon zou beter uit de verf komen met een instructie bij KNGF Geleidehonden. Hij zou zich kunnen optrekken aan de anderen in de groep en ervaringen kunnen delen.
“Die cliënt was dolblij met dat voorstel. Wat maakt mij het dan nog uit wie die hond aflevert? Ik zweer je in het diepst van mijn ziel dat ik nooit een hond zou leveren op de verkeerde plek, alleen omdat ik een hond wil afleveren. Ik weet 100% zeker dat KNGF Geleidehonden daar net zo over denkt. Daarom kan deze samenwerking bestaan. Da’s toch mooi, met z’n allen voor hetzelfde doel?”